İş Hukuku

İş hukuku işçi statüsünde olan vatandaş ile işveren arasında meydana gelen ve iş Kanunu kapsamında gerçekleşen iş ilişkilerini kapsar.

İş Sağlığı ve Güvenliği, çalışan kesimin çalışma şartlarından, çalışma ortamından, kullanılan araç gereçlerden meydana gelecek sorunlara karşı çalışanın hayatını ve sağlığını korumayı amaçlar. Bu koruma için İlgili kanunda işçiye ve işverene bir takım hak ve yükümlülükler belirlenmiştir.

Kamışlı Hukuk ve Arabuluculuk Bürosu, hukukun bir çok alanında olduğu gibi, İş hukuku ve İş Sağlığı ve Güvenliği alanında da hizmet vermektedir. İş hukuku ve İş Sağlığı ve Güvenliği alanıyla ilgili her türlü konuda müvekkillerine yardımcı olmakta ve bu alanları ilgilendiren her tür dava ile itinayla ilgilenmektedir. Bu davalara örnek teşkil etmesi açısından;

İŞÇİ ALACAKLARINDAN DOĞAN DAVALAR

Kıdem Tazminatı; işçinin işveren bünyesinde çalıştığı her yıl için son ücreti tutarında, 1457 sayılı İş Kanunu 14. Maddesi gereği hak etmiş olduğu tazminat alacağı,

İhbar Tazminatı; işçinin çalıştığı dönem ile bağlantılı olarak, işçinin bildirim sürelerine uygun olmadan işyerinden ayrılması ya da aynı şekilde işverenin işçiyi bildirim sürelerine uygun olmadan işten çıkarması durumunda, her iki tarafında diğer taraftan talep edebildiği tazminat alacağı,

Yıllık Ücretli İzin Alacağı; Her tam yıl için İş Kanunu gereğince işçiye tanınmış olan yıllık izinlerinin kullanılmaması durumunda, işçinin kullanamadığı yıllık izinlerinin karşılığı olan ücret alacağı ,

Fazla Mesai Alacağı; İş Kanunu gereğince, haftalık 45 saatten fazla mesai yapan işçinin hak etmiş olduğu fazla mesaisinin karşılığı olan alacağı,

Ulusal ve Dinî Bayramlar ve Genel Tatillerde çalışma karşılığı olan alacağı; İşçinin normal şartlarda çalışmaması gereken ulusal ve dini bayramlar ile genel tatillerde ki mesaisinin karşılığı olan alacağı,

Asgarî Geçim İndirimi Alacağı; İşçinin ailesel durumuna ve çocuk sayısına göre değişen asgarî geçim indiriminin alınmaması durumunda ödenen alacağı,

Son Ücret Alacağı; İşyeri ile ilişiği haksız olarak kesilen ve bu sebepten dolayı son çalıştığı ayın ücretinin alınmaması durumunda hak edilen alacağa dair açılan davalar. 

HİZMET TESPİTİ DAVASI

İşçinin, sigortasız çalıştığı dönem için açılan, sigortasız çalıştığı dönemin tespitini, tespit edilen sigortasız dönemin priminin işverence ödenmesini ve geçmiş sürelerinin sigortalı olarak kabul edilmesini sağlayan davalar olmak üzere, İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku ve İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili her türlü resmi işlem ve dava takibi, Hukuk Büromuz tarafından hukuka ve adalete uygun olarak yerine getirilmektedir.

YARALANMALI İŞ KAZASI 

İş kazası nedeniyle işçinin yaralanması durumunda işveren aleyhine müteveffanın yakınları maddi ve manevi tazminat davası açma hakkına sahip olduğu gibi sorumlular hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunma hakkına da sahiptir.

İş kazaları geçmişten günümüze devam eden bir durumdur. Her iş kolunda belli oranlarda riskler vardır. Bu riskler bazen kişiden bazen işverenden bazen elde olmayan nedenlerden veya doğal afetler gibi durumlardan ortaya çıkabilmektedir.

İş kazası geçiren işçinin, malul kalması durumunda, maluliyet oranı % 10 ve üzerinde ise sürekli is göremezlik tazminatı, şayet gerekli şartlar mevcut ise ve oran % 60 ve üzerinde ise maluliyet aylığı bağlanması için ya da ölümü halinde yakınlarının talep edebildiği destekten yoksun kalma tazminatı için açılan davalar Hukuk Büromuzun hizmetleri arasındadır.

İŞ KAZASI TAZMİNAT HESAPLAMA YÖNTEMLERİ

İş kazasında hesaplama yapılırken bir çok etken söz konusu olmaktadır.

• Kazazedenin Kaza tarihindeki yaşı
• Kazazedenin Kaza tarihindeki maaşı
• Kazazedenin Kaza anında belirlenen kusur oranları
• Kazazedenin Maluliyet tespiti (Sosyal Güvenlik Kurumu) tarafından yapılan
• Kazazedenin Meslekte kazanma gücü kaybı
• Kazazedenin yaptığı iş (Usta, Kalfa, Yönetici vb) ayrıntılar.
• Kazazedenin aktif ve pasif dönem kazançları

bu maddeler daha da artırılabilir. Genel olarak bu bilgiler ışığında hesaplamalar yapılır. Bakıldığında bu bilgiler büyük önem arz ederken kazazedenin SGM incelemesi sonrası alacağı maluliyet oranı sonrası maaş bağlanması durumu da iş kazası tazminat hesaplamasında sisteme dahil edilmektedir.

İş Kazası Tazminatında Göz Önünde Bulundurulacak Etmenler

• Davalı Kusuru %
• Olay Tarihi
• Kazalı Doğum Tarihi
• Rapor Tarihi
• Olay Tarihi (AGİ’li) Ücret
• Eş/Çocuk İçin İlave
• Olay Tarihi Yaş
• Bakiye Ömür
• Faal Çalışma
• Geçmiş Dönem
• Gelecek Aktif Dönem
• Gelecek Pasif Dönem

gibi ayrıntılarında hesaplamalarda bilinmesi ve dahil edilmesi gerekmektedir.

İş Kazası Tazminatında Yıllara Göre Artış Oranları

İş kazaları olduğunda hesaplamalarda şu bilgilerin de bilinmesi gerekir. Kişinin bir günlük geliri ortaya konularak iskontolama ve artıma yapılmadan hesaplama yapılır. Kişinin kazancı 60 yaşına kadar yıllık %10 ekleme yapılarak ayrıca %10 iskontoya uğratılarak her yıl için ayrı ayrı hesaplama yapılır.

ÖLÜMLÜ İŞ KAZASI

İş kazası nedeniyle işçinin hayatını kaybetmesi durumunda işveren aleyhine müteveffanın yakınları maddi ve manevi tazminat davası açma hakkına sahip olduğu gibi sorumlular hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunma hakkına da sahiptir.

İşverenin yükümlülüklerini iş kazasının meydana gelmesinden önce ve iş kazasının meydana gelmesinden sonra olarak ikiye ayırabiliriz.

4857 Sayılı İş Kanunu’ nun 77. maddesine göre; işverenler işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü tedbiri almak, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli araç ve gereçleri noksansız temin etmek zorundadır. Ayrıca işverenlerin iş sağlığı ve güvenliğine uyulup uyulmadığına ilişkin denetim yükümlülükleri bulunduğu gibi işçileri mesleki riskler, yasal hak ve sorumluluklar ile alakalı olarak bilgilendirme yükümlülükleri de bulunmaktadır. Bu işveren yükümlülükleri iş kazasını önlemeye yönelik iş kazası öncesi tedbirlerdir.

İş kazası nedeniyle işverenin üç gün içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumu ve iki gün içerisinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ilgili bölge Müdürlüğü’ ne bildirim yükümlülüğü bulunduğu gibi iş kazasının meydana geldiği yer kolluk kuvvetlerine olay ile ilgili olarak en kısa zamanda yazılı bildirimde bulunma yükümlülüğü vardır. Ayrıca kazaya uğrayan işçiye ilk müdahalenin yapılması ve en yakın sağlık kurumuna sevkinin sağlanması da işverenin iş kazası nedeniyle en temel yükümlülükleri arasında yer almaktadır. Bu işveren yükümlülükleri iş kazası sonrası yükümlülüklerdir.

İş kazası nedeniyle meydana gelen işçi ölümlerinde sigorta müfettişleri olay mahallinde inceleme yaptıkları gibi görgü tanıkları, işverenler ve iş yerinde çalışmakta olan tanık sigortalıların beyanlarına da başvurmaktadırlar. Ayrıca işyeri kayıt ve belgeleri ile iş kazasına ilişkin bildirim yükümlülükleri ve yapılmış her türlü işlem de sigorta müfettişleri tarafından incelenmektedir. Sigorta müfettişleri yapılan incelemeler neticesinde işçinin hak ettiği ücretler, çalışma süresi, iş kazasının meydana gelmesinde kast veya kusur, işçi sağlığı ve iş güvenliği mevzuatının uygulanıp uygulanmadığı, somut olayın iş kazası olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceğine ilişkin rapor tanzim etmektedirler. Söz konusu raporlar, kazaya ilişkin belgeler, bilirkişi incelemeleri ve keşif gibi unsurlar ölümlü iş kazası nedeniyle talep edilen tazminata ilişkin davalarda mahkemelerce dikkate alınmaktadır. Ayrıca söz konusu iş kazası nedeniyle soruşturma veya kovuşturma aşamasında elde edilen veriler de tazminat davasında kullanılabilmektedir.

İşverenin yukarıda belirtilen bildirimlerde bulunmaması, işçiler üzerinde denetim ve gözetim yükümlülüğünü yerine getirmemesi, işçi sağlığı ve iş güvenliği mevzuatlarına uygun gerekli tedbirleri almaması durumunda objektif özen yükümlülüğünün ihlali nedeniyle hukuki ve cezai sorumluluğu doğmaktadır. Ölümlü iş kazasından kaynaklanan tazminat davalarında işverenin sorumluluğundan bahsedebilmek için objektif özen yükümlülüğünün ihlali ile meydana gelen zarar arasında illiyet bağının kurulması gereklidir.

Ölümlü iş kazası nedeniyle tazminat davaları haricinde işveren ve sorumlu tutulabilecek işveren vekilleri bakımından ve iş kazasında kastı yahut kusuru bulunan diğer kimseler bakımından ceza davası açılması da çoğu zaman söz konusu olabilmektedir.

Ölümlü iş kazası meydana geldiğinde, tazminat açısından, müteveffa işçinin yakınlarının  destekten yoksunluk tazminatı gündeme gelmektedir. Bilinmesi gereken burada geride kalan kişilerin tazminatları ve hesaplama koşulları olacaktır.

• Kazazede evli ise eş
• Çocuklar
• Kazazedenin annesi
• Kazazedenin babası
• Varsa destekçi olduğu 3 şahıslar
• Maddi destek verdiğini ispat edebilen diğer vatandaşlar tazminat hakkına sahiptir.

İş Kazalarında Dava Zamanaşımı

İş kazalarında dava süresi kaza tarihinden itibaren 10 yıldır. Bu sürelere ek olarak, iş kazası tazminat hesaplamalarında farklı etkenler göz önüne alınmaktadır. Buna örnek olarak Ceza Yargılamasındaki “Uzamış Ceza Zamanaşımını” örnek gösterebiliriz. İş kazalarında davalar maddi ve manevi olarak adlandırılmaktadır.

Hangi Durumlar İş Kazası Olarak Geçer

• İşçinin işverenin iş yerinde bulunduğu sırada meydana gelen kazalar
• Çalışan işçinin dışarıya görevli olarak gönderilmesi sırasında meydana gelen kazalar
• İşverenin işçiyi serbest çalıştırdığı durumlarda meydana gelen kazalar
• Emziren kadının emzirmek için gittiği durumlarda meydana gelen kazalar
• İşverenin aracında meydana gelen kazalar

Bu gibi durumlar iş kazası olarak nitelendirilir. İşçilerin bu gibi durumlarla karşılaşmaları halinde, avukatlık desteği alarak iş kazası süreçlerini yürütmeleri hak kaybına uğramamaları açısından önemlidir.